您當前的位置:首頁 > 繪畫

如何證明…對於立方對稱的晶體,介電常數可以看作一個簡單的標量?

作者:由 Cinder 發表于 繪畫時間:2021-02-03

一般地,電位移向量與外電場有如下關係:

\overrightarrow{D}=\varepsilon_{\alpha\beta}\overrightarrow{E}

其中介電常數是一個二階張量,可寫成矩陣形式:

\varepsilon_{\alpha\beta}=\begin{pmatrix}\varepsilon_{xx}&\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xz}\\\varepsilon_{yx}&\varepsilon_{yy}&\varepsilon_{yz}\\\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zy}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}

首先我們需要承認,假如同時對晶體和電場進行同一個旋轉變換,則對應的電位移向量也會經歷一個完全相同的旋轉變換。這是因為物體的電學性質與座標系的選取無關,所以我們總能將座標系進行同一個旋轉變換,還原晶體和電場旋轉之前的情況。

記這個旋轉變換的變換矩陣為A,將電場和晶體同時旋轉後的電場和電位移向量分別為E‘,D’,我們有:

\overrightarrow{E

\overrightarrow{D

此時,由於晶體也發生了旋轉,其介電常數也會發生改變:

\overrightarrow{D

代入電位移向量和電場在旋轉前後的關係可得:

A\overrightarrow{D}=\varepsilon

\overrightarrow{D}=\varepsilon_{\alpha\beta}\overrightarrow{E}

兩邊同時左乘矩陣A可得:

A\overrightarrow{D}=A\varepsilon_{\alpha\beta}\overrightarrow{E}

由於A為旋轉變換,其必有逆矩陣,上式可寫為:

A\overrightarrow{D}=(A\varepsilon_{\alpha\beta}A^{-1})A\overrightarrow{E}

A\overrightarrow{D}=\varepsilon

比較可知:

\varepsilon

上式給出了介電常數在晶體經過旋轉變換A後的表示式。

現在考察晶體對稱性對介電常數的影響。假如上述的旋轉變換A是晶體的一個對稱操作,即能夠使旋轉後的晶體與旋轉前完全重合,則旋轉後的介電常數也應該與旋轉前完全相同:

\varepsilon

A\varepsilon_{\alpha\beta}A^{-1}=\varepsilon_{\alpha\beta}

(*)

對於立方對稱的晶體,逆時針繞z軸旋轉90°是一個對稱操作,對應的旋轉變換A為:

A=\begin{pmatrix}0&-1&0\\1&0&0\\0&0&1\end{pmatrix}

代入(*)式可得:

\begin{pmatrix}\varepsilon_{yy}&-\varepsilon_{yx}&-\varepsilon_{yz}\\-\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xx}&\varepsilon_{xz}\\-\varepsilon_{zy}&\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}\varepsilon_{xx}&\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xz}\\\varepsilon_{yx}&\varepsilon_{yy}&\varepsilon_{yz}\\\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zy}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}

順時針繞z軸旋轉90°是一個對稱操作,對應的旋轉變換A為:

A=\begin{pmatrix}0&1&0\\-1&0&0\\0&0&1\end{pmatrix}

代入(*)式可得:

\begin{pmatrix}\varepsilon_{yy}&-\varepsilon_{yx}&\varepsilon_{yz}\\-\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xx}&-\varepsilon_{xz}\\\varepsilon_{zy}&-\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}\varepsilon_{xx}&\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xz}\\\varepsilon_{yx}&\varepsilon_{yy}&\varepsilon_{yz}\\\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zy}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}

所以:

\begin{pmatrix}\varepsilon_{yy}&-\varepsilon_{yx}&\varepsilon_{yz}\\-\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xx}&-\varepsilon_{xz}\\\varepsilon_{zy}&-\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}\varepsilon_{yy}&-\varepsilon_{yx}&-\varepsilon_{yz}\\-\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xx}&\varepsilon_{xz}\\-\varepsilon_{zy}&\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}\varepsilon_{xx}&\varepsilon_{xy}&\varepsilon_{xz}\\\varepsilon_{yx}&\varepsilon_{yy}&\varepsilon_{yz}\\\varepsilon_{zx}&\varepsilon_{zy}&\varepsilon_{zz}\end{pmatrix}

由上式可知:

\varepsilon_{yy}=\varepsilon_{xx}

\varepsilon_{yz}=\varepsilon_{zy}=\varepsilon_{zx}=\varepsilon_{xz}=0

同理,分別繞x軸順時針、逆時針旋轉可以證明:

\varepsilon_{yy}=\varepsilon_{zz}

\varepsilon_{xy}=\varepsilon_{yx}=\varepsilon_{yz}=\varepsilon_{zy}=0

綜上所述:

\varepsilon_{xx}=\varepsilon_{yy}=\varepsilon_{zz}=\varepsilon

\varepsilon_{xy}=\varepsilon_{yx}=\varepsilon_{yz}=\varepsilon_{zy}=\varepsilon_{zx}=\varepsilon_{xz}=0

\varepsilon_{\alpha\beta}=\begin{pmatrix}\varepsilon&0&0\\0&\varepsilon&0\\0&0&\varepsilon\end{pmatrix}=\varepsilon E

這裡的E沒有向量標記,表示單位矩陣,注意與電場區分。

所以:

\overrightarrow{D}=\varepsilon_{\alpha\beta}\overrightarrow{E}=\varepsilon E\overrightarrow{E}=\varepsilon \overrightarrow{E}

證畢。